Świt nowej ery żeglugi śródlądowej na kanale Odra-Szprewa
Na zaproszenie Michaela Kellnera (posła do Bundestagu i PStS w BMWK) oraz Erdmute Scheufele (członkini rady powiatu Odra-Szprewa) 7 marca 2024 r. w śluzie Fürstenwalde odbyło się wydarzenie prasowe. Na zaproszenie Michaela Kellnera (posła do Bundestagu, BMWK) i Erdmute Scheufele (członkini rady powiatu Odra-Szprewa) w dniu 7 marca 2024 r. w śluzie Fürstenwalde odbyło się wydarzenie prasowe z udziałem sojuszu lokalnych spedytorów, firm żeglugowych i operatorów portów, a także Izby Przemysłowo-Handlowej Wschodniej Brandenburgii, zapoczątkowujące nową erę żeglugi śródlądowej na kanale Odra-Szprewa
Ogłoszono, że BMDV podjęło decyzję o zastąpieniu komór śluzy na zaporze Fürstenwalde, które pochodzą z 1891 i 1914 roku, nową, przyszłościową komorą śluzy zastępczej o długości użytkowej 115 metrów.
Oliver Luksic (MdB) jako PStS w BMDV: "Decyzja podjęta przez BMDV na korzyść nowego zamiennika śluzy Fürstenwalde jest silnym sygnałem politycznym dla połączenia lokalnego przemysłu i handlu od strony wody, możliwego przeniesienia ruchu na drogę wodną, a tym samym przyszłej rentowności tego regionu we wschodnich Niemczech".
Istniejąca śluza Fürstenwalde jest ostatnią istotną śluzą dla transportu towarowego między Renem a Odrą, przez którą mogą przepływać tylko statki o maksymalnej długości 67 metrów ze względu na jej wymiary. Statki towarowe tego typu nie są już opłacalne ekonomicznie i dlatego nie są budowane od 50 lat. Istniejąca flota jest sukcesywnie złomowana, co oznacza, że żegluga towarowa na kanale Odra-Szprewa zostanie prawdopodobnie wstrzymana bez przyszłościowej śluzy zastępczej. Odpowiednia przestrzeń żeglugowa nie jest już dostępna, aby zaspokoić popyt.
Martin Bock (dyrektor zarządzający firmy żeglugowej Ed Line GmbH i były dyrektor zarządzający Agravis Ost GmbH & Co KG) wyjaśnił, że każdego roku średnio 350 000 ton produktów rolnych mija Fürstenwalde na ruchliwej autostradzie, zanim zostanie załadowanych na duże statki śródlądowe w Kanale Mittelland. Około 150 000 ton z tego stanowią produkty pochodzące ze zrównoważonego rolnictwa kontraktowego w regionie (np. nasiona roślin oleistych), a około 200 000 ton to importowane zboże z Polski, które mogłoby być również przeładowywane na drogę wodną w Eisenhüttenstadt lub Fürstenwalde, gdyby można było tam udostępnić wystarczającą przestrzeń żeglugową. Rosnący niedobór kierowców ciężarówek i rosnące podatki od emisji CO2 jeszcze bardziej zwiększyłyby potencjał przejścia na przyjazny dla środowiska transport śródlądowy.
Kolej nie jest wystarczająco wydajna na równoległych liniach kolejowych, a także w ostatnich dziesięcioleciach ograniczyła wiele połączeń kolejowych z klientami końcowymi w Nadrenii, co oznacza, że nie jest już przyjazną dla środowiska alternatywą dla transportu produktów rolnych na tej trasie. Dodatkowe koszty transportu w wysokości około 1,50 euro za tonę ponoszone przez transport ciężarowy byłyby w całości ponoszone przez lokalnych producentów, ponieważ te dodatkowe koszty nie mogą być przenoszone na klientów końcowych w konkurencyjnej gospodarce rynkowej.
Robert Radzimanowski (IHK Ostbrandenburg) dodał, że przyszłościowa wymiana śluzy Fürstenwalde ma nie tylko egzystencjalne znaczenie dla rolnictwa i przemysłu rolnego w regionie, ale także dla lokalnych firm przemysłowych i handlowych zajmujących się budową instalacji, które mogą dostarczać swoje produkty o wysokiej wartości o specjalnych wymiarach i dużych obciążeniach tylko drogą wodną. W centrum rozwoju Frankfurtu nad Odrą / Eisenhüttenstadt istnieje również znaczny potencjał przeniesienia ruchu na drogę wodną, np. ze strony huty ArcelorMittal Eisenhüttenstadt GmbH i fabryki papieru ProGroup AG w Eisenhüttenstadt, z których obie zakotwiczyły kwestię zrównoważonego rozwoju jako nadrzędny cel w swoich strategiach korporacyjnych. Publiczny port śródlądowy w Eisenhüttenstadt ma również otrzymać nowe połączenie z siecią kolejową w 2025 r., a tym samym ponownie stać się trójmodalnym. Wreszcie, zachowanie śluzy jest ważne dla dynamicznie rozwijającej się turystyki wodnej w regionie.
Michael Fiedler (dyrektor zarządzający LUTRA GmbH Königs-Wusterhausen) podkreślił, że rząd Brandenburgii jest zjednoczony za projektem rozbudowy, podobnie jak Bundesverband öffentlicher Binnenhäfen e. V. (Federalne Stowarzyszenie Publicznych Portów Śródlądowych). Nowa śluza o przyszłościowych wymiarach może również w zrównoważony sposób zmniejszyć odsetek pustych przebiegów statków towarowych o długości większej niż 67 m z większego obszaru Berlina na zachód.
Przedstawiciele Deutsche Binnenreederei GmbH, która jest częścią Grupy Rhenus, wskazali, że ich firma wdraża kompleksowy program modernizacji floty, który sprawi, że systemy napędowe statków będą jeszcze bardziej wydajne i przyjazne dla środowiska, tak aby dalsze przenoszenie transportu towarowego na transport wodny śródlądowy mogło wnieść jeszcze bardziej zrównoważony wkład w ochronę klimatu w Niemczech. Dzięki przyszłościowym parametrom użytkowania, istnieje zrównoważony potencjał dla usług transportu wodnego śródlądowego na kanale Odra-Szprewa.
W wyniku postępujących zmian klimatycznych, zatory lodowe rzadko występują na śródlądowych drogach wodnych we wschodnich Niemczech, co oznacza, że kanał Odra-Szprewa może być teraz używany prawie przez cały rok.
Wolf Laule, odpowiedzialny kierownik działu w berlińskim Biurze Nowych Dróg Wodnych (WNA), przedstawił wstępne studium dotyczące budowy zastępczej śluzy w przyszłościowych wymiarach. Zgodnie z tym, nowa konstrukcja zastępcza ma zostać zbudowana w przesuniętej pozycji w wodach wezbraniowych i przed przystanią operacyjną Urzędu Dróg Wodnych i Żeglugi Spree-Havel (WSA), która obecnie znajduje się w obrębie drogi wodnej. Pozwoliłoby to na utrzymanie funkcjonowania drogi wodnej przez cały okres budowy i zminimalizowanie wpływu na przyrodę i krajobraz, a także na nieruchomości osób trzecich. Ze względu na niezbędną procedurę zatwierdzania planów w oparciu o prawo dotyczące dróg wodnych, WNA dąży obecnie do tego, aby nowa śluza była gotowa do uruchomienia najpóźniej do 2031 r.
Lars Doering, szef Departamentu Dróg Wodnych, i Maren Schmelzer, kierownik terenowy WSA odpowiedzialny za eksploatację śluzy Fürstenwalde, zapewnili, że dołożą wszelkich starań, aby stare śluzy pozostały sprawne do tego czasu.
Podsumowując, PStS Michael Kellner (MdB) wyjaśnił, że będzie kontynuował współpracę z PStS Oliverem Luksicem (MdB), aby zapewnić, że budowa nowej śluzy będzie kontynuowana bez dalszej zwłoki jako zrównoważony wkład w ochronę klimatu i rozwój gospodarczy w regionie.
W zależności od dostępności odpowiedniej przestrzeni żeglugowej, w ostatnich latach przez Fürstenwalde przemycono od 300 000 do 500 000 ton towarów, głównie produktów rolnych i leśnych, żywności i pasz dla zwierząt, a także materiałów budowlanych. W 2023 r. przemycono 3 539 pojazdów, w tym 1 249 statków towarowych i 1 422 łodzie wycieczkowe.